Kişinin yasevimliığı toplum içinde kıymeti olan , yetenek, çizi ve özge davranış biçimlerini vüruttirdiği vetirelerin tümüdür.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara nazaran insanların davranışlarında belirli vürutmeler esenlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Terbiye; bireyin davranışlarındaki yaşantısı kanalıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değnöbetme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü üzere eğitimin bir çok teşhismı bünyelabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen teşhism:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı kanalıyla ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin ammaçlarına onat ) değnöbetme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis nazaran;
· Terbiye bir vetiretir.
· Terbiye sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde değnöbettirilmesi ammaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değnöbetme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç üs öğesi vardır.
1. Fakatç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Terbiye ammaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tam kültürler derunin tıpkısıdır. Fakatçların içinde ne olduğu ve öğrenme derunin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre nazaran değnöbetebilir, ancak sürecin doğası değnöbetmez.
Terbiye kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince birmebzul filozof ve pedagog, eğitimin ne başüstüneğuna üzerine farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçünlü teşhismı şudur: Terbiye, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları kanalıyla kasıtlı olarak istendik davranış değnöbetikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın içinde eğitime üzerine temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları kanalıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değnöbetikliği” ve “süreç” üzere kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Terbiye, insanoğlu derunin ömür boyu devam fail bir vetiretir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik şu demek oluyor ki beklentilere ve hedeflere onat olabileceği üzere istenmedik yönde de vürutebilir. Terbiye sürecinin nöbetletilmesi ise kasıtlı şu demek oluyor ki programlı ve programlı olabileceği üzere vürutigüzel de mümkün. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim bilimi, vürutigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, eğitim bilimi merkezleri üzere mekânlarda maruz eğitim bilimi formal; bireyin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan eğitim bilimi ise informal eğitidir. Kısaca eğitim bilimi sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi tutulmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belirli bir maksat ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim bilimi ise resen vüruten plansız ve programsız yapılan eğitimdir ki birey bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir model olarak ele allıkındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç üs ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Kaynak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, tesisat, maliyet, personel üzere fiziki unsurlardır. Müddetç; meslek içinde gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde mütehassıslık, yeterlilik, bitirme, test hatimeları üzere istenilen davranış değnöbetiklikleridir.